Avrupa ve Türkiye’de son 5 yıldır badem, incir ve zeytin bahçelerinde ciddi kayıplara yol açan bakteriyel yaprak yanıklığı hastalığının kaynağının ABD’nin Kaliforniya eyaletine uzandığı ortaya çıktı.
Hastalık ve zararlılarla mücadele bitkisel üretimin rutin bir gerekliliği. Ancak geleneksel etmenlere karşı mücadelenin dışında ortaya bazen yepyeni bir “düşman” da çıkabiliyor! Bunun en güncel örneklerinden biri 2013’ten beri Avrupa’da tarım arazilerinin kabusu olan bakteriyel yaprak yanıklığı. Hastalık İtalya, İspanya ve Türkiye gibi Akdeniz kıyısındaki ülkelerde meyve bahçelerinde ciddi kayıplara yol açıyor.
Xylella fastidiosa isimli bakterinin neden olduğu yaprak yanıklığına karşı tarımsal mücadeleyle birlikte araştırmalar da tam gaz sürüyor. İspanya’da hastalığın kaynağını keşfetmeye yönelik araştırmalar, söz konusu bakterinin Avrupa’ya yayılmadan çok daha önce ABD’nin güneydoğusundan Kaliforniya eyaletine taşınmış olduğunu ortaya koydu.
Pasifik kıyılarından Akdeniz kıyılarına
Cordóba şehrinde bulunan Sürdürülebilir Tarım Enstitüsü’nde Xylella fastidiosa baterisinin gen dizilimini ortaya çıkaran uzmanlar, hastalığın Büyük Okyanus kıyılarından neredeyse dünyanın diğer ucuna, Avrupa’ya yayılmayı başardığını söylüyor. Ancak Kaliforniya’nın dünya genelinde badem üretiminin yüzde 70’ini karşıladığı ve bu alanda çok geniş bir ihracat ağına sahip olduğu düşünülürse bu o kadar da şaşırtıcı değil.
Mücadele programı Ocak ayında başlamıştı
Son 5 yıldır kimi bölgelerde badem, incir, zeytin ve narenciye arazilerini adeta kırıp geçiren bakteriyel yaprak yanıklığıyla karşı karşıya kalan ülkeler hastalığa karşı sıkı önlemler almaya başladı. Türkiye de bu ülkelerden biri. Geçtiğimiz Ocak ayında yürürlüğe giren yönetmelikle birlikte, hastalığın görüldüğü bölgelerde “sınırlandırılmış alan” oluşturularak bulaşık arazilerin 100 metre yarıçapında yer alan bitkiler imha ediliyor.
Bakteriyel yaprak yanıklığı nedir?
Avrupa Birliği’nin de son 5 yıldır alarm durumunda olduğu yaprak yanıklığına yol açan bakteri, bulaşık olduğu bitkilerin su ve besin ihtiyacını gidermesine engel oluyor. Bitkinin yeşil aksamında solgunluk, dal kuruması ve daha ağır koşullarda bitkinin tamamen ölümüne yol açan hastalık Türkiye’de ilk kez Şanlıurfa’daki badem ağaçlarında tespit edilmişti.