Avrupa Birliği’nin önümüzdeki 7 yıllık politikasını belirleyecek olan bütçe görüşmelerinde Ortak Tarım Politikası konusunda uzlaşma sağlanamadı.
Birleşik Krallık’ın Brexit kararı sonucu ayrılmasının ardından tarihinde ilk kez üye kaybeden Avrupa Birliği’nin 2021-2027 dönemi bütçesi üzerine yapılan zirveden anlaşma çıkmadı. Tarımın başlıca gündem maddelerinden olduğu görüşmelerde uzlaşma sağlanamayan konulardan biri de tarımsal destekler oldu.
7 yıllık AB bütçesini içeren Çok Yıllık Mali Çerçeve’yi (NFF) belirlemek için Brüksel’de bir araya gelen 27 üye ülke 2 gün süren zirvede bir araya geldi. Görüşmelerin merak konusu ise, birliğin en güçlü ekonomilerinden olan Birleşik Krallık’ın ayrılmasının ardından bütçede oluşan 75 milyar Euro’luk boşluğun ne şekilde doldurulacağıydı.
“Tutumlu Dörtlü” ne diyor?
“Tutumlu Dörtlü” (Frugal Four) olarak adlandırılan Avusturya, Danimarka, Hollanda ve İsveç başta olmak üzere en milli gelire sahip ülkeler AB bütçesinin üye ülkelerin toplam Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sının (GSYH) yüzde 1’i olmasını önerirken, Doğu Avrupa ülkelerinin önemli bir bölümü ile birlikte Avrupa Parlamentosu ise bu oranın yüzde 1,3 olması yönünde çağrı yaptı.
Bütçenin GSYH’ya oranının yanı sıra görüş birliğine varılamayan bir diğer konu ise bölgesel kalkınma projelerine destek veren uyum programlarına ayrılacak bütçe oldu. Daha az gelişmiş üye ülkeler bu alanda kaynakların arttırılmasını, Batı Avrupa ülkeleri ise azaltılmasını savununca bu başlık da bir karara bağlanamadı.
Destekler artsın mı azalsın mı?
AB ülkelerinin bitkisel üretimdeki yönelimini belirleyen Ortak Tarım Politikası (CAP), üye ülkelerin 2020 itibariyle kaygı ve taleplerinin ayrıştığı en kritik alanlardan biri olarak ön plana çıktı. Sanayileşme düzeyi en yüksek ülkeler tarıma yönelik desteklerin azaltılmasını ve mevcut desteklerin daha iyi denetlenmesini talep etmesi, CAP konusunda da AB içinde ortak bir nokta bulunamamasına neden oldu.
Tarımda dönüşüm için yapay zekaya yatırım
Yeni bütçenin dikkate alması istenen başlıca iki konu olan “iklim değişikliği” ve “dijital dönüşüm” başlıkları da AB için ortak tarım politikalarının önemiyle paralellik taşıyor. Zirvede “yapay zeka” alanına toplam 20 milyar Euro’luk yatırım yapılması kararı da bunun bir göstergesiydi. Yapay zekanın sağlık ve tarımda yoğun olarak kullanıldığına vurgu yapan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Bu yatırım AB’nin iklim hedeflerine de katkı sağlayacak” diye konuşuyor.
AB’nin geçmiş dönemlerinde de bütçe görüşmelerinde ilk turda sonuç alınamayan deneyimler yaşanmıştı. Brexit’in gölgesinde geçen Şubat zirvesinin ardından yeni görüşmelerin ne zaman olacağı belirsiz olsa da müzakerelerin 2020 yılı bitmeden tamamlanması bekleniyor.