Bitki beslemede ürün güvenliğine yönelik denetim kriterleri güncellendi. Yeni yönetmelik gübrenin üretimi, ithalatı ve dağıtımından sorumlu kişilere ek yükümlülükler getiriyor.
Bitki koruma mücadelesinin temel aracı olan zirai ilaçlara dair yasalarda son yıllarda hızlı değişimler yaşanıyor. Hastalık ve zararlılara karşı kullanılan pestisitlerin güvenirliğini arttırmaya yönelik Avrupa Birliği’nde (AB) alınan önlemler Türkiye’de de karşılığını bulurken, bir yandan bu ürünlerin uygulanma biçimlerine dair eğitim ve denetimler de sıkılaşıyor.
Tarım arazilerinde faydalanılan kimyasal bileşiklerin bitki, toprak ve insan sağlığıyla tam uyumlu hale getirmeyi amaçlayan bu dönüşüm bitki korumanın yanı sıra bitki besleme alanında da hissediliyor. Gübrelerin üretim, ithalat, ihracat, dağıtım ve satışını düzenleyen denetim kriterlerinde yapılan son değişiklik de bunun örneği oldu.
İmalatçı ve ithalatçının yükümlülükleri artıyor
Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Tarımda Kullanılan Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği, gübre ürünlerinin imalatından arazideki uygulamalarına kadar tüm süreçlerde rol alan aktörlerin yükümlülüklerini yeniden tanımlıyor.
Yeni yönetmelikte en çok dikkat çeken noktayı “ürün sorumluluğu” oluşturuyor. Buna göre bir bitki besleme ürününün bir kişiye ya da bir mala zarar vermesi halinde, bu zararın giderilmesi ürünün imalatçısı ya da ithalatçısı olan tüzel kişinin sorumluluğunda olacak.
Uygulama hatası olmadığı ispat edilmeli
Gübre üreticisi veya ithalatçısının oluşan zarardan sorumlu tutulabilmesi için elbette yeterli kanıt aranacak. Buna göre “zarar gören tarafın uğradığı zarar ve uygunsuzluk ile zarar arasındaki nedensellik bağı”nın ispat edilmesi zorunlu. Bu da, arazideki uygulama hatalarından kaynaklandığı tespit edilen zararların net şekilde sorumluluk kapsamı dışında tutulmasını gerektiriyor.
Tazminat talebi için zamanaşımına dikkat!
Yönetmelik, gübre kullanıcısının yaşadığı hasar veya kaybın telafisini sağlayacak tazminat süreçlerini de düzenliyor. Buna göre tazminat talebi için zamanaşımı süresi “zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarih”ten itibaren 3 yıl, “her halde zararın doğduğu tarih”ten itibaren ise 19 yıl olacak.