2. BÖLÜM: Her serada farklı bir coğrafya mümkün!
Seralarda kullanılan iklimlendirme sistemleri bitki için en ideal hava koşullarını sağlıyor. Böylece ürün ve verim kayıpları en aza indiriliyor.
Teknolojik gelişim tarımsal üretimin her aşamasında yepyeni olanaklar yaratıyor. Traktörler akıllı traktörlere dönüşüyor, drone’lar tarım arazilerinde boy gösteriyor, üstün nitelikli tohumlar hastalık ve zararlılarla mücadele kendileri aktif rol üstleniyor.
Ancak teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin, tarım yine de toprak ve iklim koşullarına hala sıkı sıkıya bağlı. Zorlu veya beklenmedik iklim koşulları ürün kayıplarına neden oluyor. Örtü altında don, dolu gibi olaylardan etkilenme riski daha az olsa da, ısı farklılıkları sera ürünlerinde de verim düşüklüğüyle sonuçlanıyor . İşte bu noktada iklimlendirme sistemleri devreye giriyor.
İzlanda’da muz, Afrika’da brokoli üretmek mümkün!
Seralarda kullanılan iklimlendirme sistemleri bitkiler için en ideal ısı, nem ve hava koşullarını sağlıyor. Bir anlamda üretim yapılan arazide iklim koşulları baştan yazılıyor! İzlanda’da muz yetiştirilen ya da Afrika kıtasında kuzey iklimlerine özgü sebzeler yetiştirmeyi olanaklı kılan seralar bu sistemlerin kullanıldığı en çarpıcı örnekler.
Bitkiye göre ısı ve nem ortamı sağlanıyor
Ancak iklimlendirme sistemleri artık böylesi nadir örneklerden ibaret değil. Pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de örtü altı üretime entegre edilen ve üreticiye uzun vadede kazanç olarak geri dönen sistemler yaygınlaşmaya başladı.
İklimlendirme sistemleri sera içindeki iklim koşullarının otomasyon sistemiyle kontrol edilmesi anlamına geliyor. Bu da üretime konu olan hangi bitki ise onun ihtiyacı olan koşullarının yaratılması demek.
Verim ve kalite olarak geri dönüyor
Aslında bu tip otomasyon sistemleri farklı tesislerde farklı amaçlarla uzun yıllardır kullanılıyor. Ancak iklimlendirme teknolojilerinin son yıllarda hızla gelişme gösterdiğini ve tarımda yaygınlaştığını söyleyen Mekoser Seracılık'tan Salih Küçükbalta, “Bitkinin istemiş olduğu iklim konforunu ne kadar iyi sağlarsanız bu size üründe verim ve kalite olarak geri döner. Böylece hedeflediğiniz mahsul tonajını alabilirsiniz” diye konuşuyor.
Sensörler yardımıyla ideal iklim
Küçükbalta, bu sistemlerin kullanılmasındaki temel amacın bir ürünü mevsimi dışında yetiştirip pazara sunmak olduğu belirtiyor. “Türkiye’de genellikle topraksız modern bir serada yapılan iklimlendirmelerde insan faktörü en aza indirilmiştir” diyen Küçükbalta, “İklimlendirme makinesi ve sera içindeki ve dışındaki sensörler ile bitkinin konforu göz önünde bulundurularak en uygun iklim sağlanıyor” bilgisini veriyor.
Uzman desteğine başvurmak gerekli
Seraya kurulacak iklimlendirme sistemi ve bu sistemin kullanımı bölgenin iklimine, seranın yapısına ve ürüne göre değişim gösteriyor. Bu nedenle bu yöne yatırım yapmak isteyen üreticilerin uzman desteğinden faydalanması gerekli. Küçükbalta, “Öncelikle sistemin bu işin uzmanları tarafından kurulması önemli. Sistemi kullanacak personelin tecrübeli olması veya gerekli eğitimi almış olması da önemli” diyor.
YARIN: Serada iklimlendirmenin sistemlerinin avantajları ve maliyeti